бывшие советские языки

ბიბლიის პირველი ხუთი წიგნი მოსემ დაწერა, იგი აღწერს ისრაელის ერის დაბადებას ათასობით წლის წინ.  მოსეს მისია იყო, გამოეყვანა ისრაელიანები, რათა სინათლე ყოფილიყვნენ გარშემო მყოფი ერებისთვის. მოსემ დაიწყო ისრაელიანების (ანუ ებრაელების) გაძღოლით ეგვიპტის მონობიდან, გადარჩენის მისიით, რომელიც ცნობილია როგორც პასექი — სადაც ღმერთმა განათავისუფლა ისრაელიანები გზით, რომელიც მთელი კაცობრიობის მომავალი დახსნისკენ მიუთითებდა.  მაგრამ მოსეს მიზანი არა მხოლოდ ის იყო, რომ ისრაელიანებისთვის ეხელმძღვანელა ეგვიპტის მონობიდან გამოსასვლელად,  არამედ ასევე გაძღოლოდა მათ ცხოვრების ახალი გზისკენ. ასე რომ, პასექის შემდეგ, რომელმაც ისრაელიანები გადაარჩინა, მოსე მათ სინაის მთისკენ (ანუ ხორების მთისკენ) წარუძღვა, სადაც მათ რჯული მიიღეს.

ამრიგად, რა მცნებები მიიღო მოსემ? მიუხედავად იმისა, რომ სრული რჯული საკმაოდ გრძელი იყო, მოსემ უპირველესად გარკვეული მორალური ბრძანებების წყება მიიღო, რომელიც ღმერთმა ქვის ფიქალებზე დაწერა და რომელიც ცნობილია როგორც ათი მცნება (ან დეკალოგი). ეს ათი შეადგენდა რჯულის შეჯამებას — მორალურ საწინდრებს რომლებიც სხვებზე წინ იდგნენ — და ისინი ახლა ღმერთის მოქმედი ძალაა ჩვენს დასარწმუნებლად, რომ მოვინანიოთ.

ათი მცნება

ეს არის ათი მცნება, რომლებიც ღმერთმა დაწერა ქვაზე და შემდეგ მოსემ ჩაწერა ბიბლიაში, გამოსვლის წიგნში.

გამოსვლა თავი 20

¹ და თქვა ღმერთმა ყველა ეს სიტყვა:

² «მე ვარ უფალი, შენი ღმერთი, რომელმაც გამოგიყვანე ეგვიპტის ქვეყნიდან, მონობის სახლიდან.

³ არ იყოლიო სხვა ღმერთები ჩემს გარდა.

⁴ არ გაიკეთო კერპები და არც რაიმე ხატი იმისა, რაც მაღლა ცაშია, რაც დაბლა მიწაზეა და რაც წყალშია, მიწის ქვემოთ.

⁵ თაყვანი არ სცე მათ და არც ემსახურო, რადგან მე ვარ უფალი, ღმერთი შენი, ეჭვიანი ღმერთი, რომელიც მამათა ცოდვას შვილებს მოვკითხავ, ჩემს მოძულეებს მესამე და მეოთხე თაობაში.

⁶ და წყალობის მყოფელი ათასობით თაობისათვის, ჩემს მოყვარულთა და ჩემი მცნებების დამცველთათვის.

⁷ არ წარმოთქვა უფლის, შენი ღმერთის სახელი ფუჭად, რადგან უფალი დაუსჯელს არ დატოვებს მას, ვინც მის სახელს ფუჭად ახსენებს.

⁸ გახსოვდეს შაბათი დღე, რათა წმიდად შეინახო იგი.

⁹ ექვსი დღე იმუშავე და აკეთე ყველა შენი საქმე;

¹⁰ ხოლო მეშვიდე დღე — უფლის, შენი ღმერთის შაბათია. არა საქმე არ გააკეთო არც შენ, არც შენმა ძემ, არც შენმა ასულმა, არც შენმა მონამ, არც შენმა მხევალმა, არც შენმა პირუტყვმა და არც შენმა ხიზანმა, რომელიც შენთან ცხოვრობს.

¹¹ რადგან ექვს დღეში შექმნა უფალმა ცანი და მიწა, ზღვა და ყველაფერი, რაც მასშია, მეშვიდე დღეს კი დაისვენა. ამიტომაც აკურთხა უფალმა შაბათი დღე და წმიდაჰყო იგი.

¹² პატივი ეცი მამას და დედას, რათა დღეგრძელი იყო შენს მიწაზე, რომელსაც უფალი ღმერთი გაძლევს.

¹³ არა კლა.

¹⁴ არ იმრუშო.

¹⁵ არ იქურდო.

¹⁶ არ გამოხვიდე ცრუ მოწმედ შენი მოყვასის წინააღმდეგ.

¹⁷ არ ინდომო შენი მოყვასის სახლი; არ ინდომო შენი მოყვასის ცოლი, არც მისი მონა, არც მისი მხევალი, არც მისი ხარი, არც მისი სახედარი და არც არაფერი, რაც შენი მოყვასისაა”.

¹⁸ ხედავდა მთელი ხალხი ჭექა-ქუხილს, აკვამლებულ მთას, ცეცხლის ალს და ისმენდა საყვირის ხმას; იხილა ხალხმა, შეკრთა და დადგა მოშორებით.

ათი მცნების სტანდარტი

დღეს, ზოგჯერ გვავიწყდება რომ ეს ბრძანებებია. ეს არაა შემოთავაზებები. და არც რეკომენდაციებია. მაგრამ რამდენად უნდა დავემორჩილოთ ამ ბრძანებებს? ქვემოთ მოცემული, ზუსტად ათი მცნების მიცემამდე გვხვდება.

ავიდა მოსე ღმერთთან და მოუხმო მას უფალმა მთიდან: «ასე უთხარი იაკობის სახლს და აუწყე ისრაელის შვილებს:

ამიერიდან თუ მართლაც მოუსმენთ ჩემს ხმას და დაიცავთ ჩემს აღთქმას, გამოგარჩევთ ყველა ხალხისგან ჩემს საკუთრებად, რადგან ჩემია მთელი დედამიწა. (გამოსვლა 19:3,5)

ეს კი, ზუსტად ათი მცნების შემდეგ გვაქვს.

აიღო აღთქმის წიგნი და წაიკითხა ხალხის გასაგონად. მათ თქვეს: „ყოველივეს, რაც თქვა უფალმა, შევასრულებთ და დავემორჩილებით.“ (გამოსვლა 24:7)

მოდით ამაზე დავფიქრდეთ. ზოგჯერ ჩემს სკოლის გამოცდაზე, მასწავლებელი რამდენიმე კითხვას გვაძლევდა (მაგალითად 20-ს) მაგრამ შემდეგ მხოლოდ ზოგიერთ კითხვაზე მოითხოვდა პასუხის გაცემას. შეგვეძლო, მაგალითად, ამოგვერჩია ნებისმიერი 15 კითხვა ამ 20-დან და გვეპასუხა. თითოეული მოსწავლე ეცდებოდა ყველაზე მარტივი 15 კითხვა აერჩია საპასუხოდ. ამ გზით მასწავლებელი გამოცდას აიოლებდა.

მრავალი ადამიანი ათ მცნებასაც იგივენაირად ეპყრობა. ისინი ფიქრობენ რომ ღმერთი, ათი მცნების მიცემის შემდეგ, გულისხმობდა: „ეცადეთ ამ ათიდან თქვენ მიერ არჩეული ექვსი დაიცვათ.“ ჩვენ ასე ვფიქრობთ, რადგან წარმოვიდგენთ, რომ ღმერთი ჩვენს „კეთილ საქმეებს“ და „ცუდ საქმეებს“ აბალანსებს. თუ ჩვენი კეთილი დამსახურება გადაწონის ან აუქმებს ჩვენს ნაკლოვანებებს, იმედი გვაქვს რომ ეს საკმარისია ღმერთის კითილგანწყობის მოსაპოვებლად ან სამოთხეში შესასვლელად. იგივე მიზეზის გამო მრავალი ჩვენგანი ცდილობს რელიგიური დამსახურების მოპოვებას სხვადასხვა რელიგიური აქტივობებით, როგორიცაა ეკლესიაში, მეჩეთსა თუ ტაძარში სიარული, ლოცვა, მარხვა და გაჭირვებულისთვის ფულის მიცემა. ეს ქმედებები, იმედი გვაქვს რომ აბალანსებენ პერიოდებს როცა ურჩები ვართ ათიდან ერთ-ერთი მცნებისადმი.

თუმცა, ათი მცნების პატიოსნად წაკითხვა გვაჩვენებს, რომ ისე არაა. ადამიანები უნდა დაემორჩილნონ და დაიცვან ყველა მცნება — ყოველთვის. ამისმა აშკარა სირთულემ მრავალი ააჯანყა ათი მცნების წინააღმდეგ. ცნობილმა ათეისტმა კრისტოფერ ჰითჩენსმა ამ მიზეზის გამო შეუტია ათ მცნებას:

„შემდეგ მოდის ოთხი ცნობილი „არა“, რომლებიც კატეგორიულად კრძალავს მკვლელობას, მრუშობას, ქურდობას და ცრუმოწმეობას. ბოლოს გვაქვს სიხარბის აკრძალვა, შენი მოყვასის ქონების ნდომის აკრძალვა…. ბოროტი ქმედებების აკრძალვის ნაცვლად, აქ გვაქვს უწმიდური აზრების ახირებულად ჩამოყალიბებული აკრძალვა….იგი შეუძლებელს მოითხოვს…შეიძლება ვინმემ იძულებით თავი შეიკავოს უკეთური ქმედებებისგან…, მაგრამ აუკრძალო ადამიანს ამ ყველაფრის შეხედვა, უკვე მეტისმეტია…თუ კი ღმერთს მართლა სურდა რომ ხალხი თავისუფალი ყოფილიყო ასეთი აზრებისგან, მას მეტად უნდა ეზრუნა განსხვავებული სახეობების შექმნაზე.“  კრისტოფერ ჰითჩენი. 2007. ღმერთი დიდებული არაა: როგორ აფუჭებს რელიგია ყველაფერს. გვ. 99-100.

რატომ მოგვცა ღმერთმა ათი მცნება?

იმის ფიქრი, რომ ღმერთი თანხმდება 50%-ს პლიუს ძალისხმევას, ან რომ ღმერთმა შეცდომა დაუშვა შეუძლებლის მოთხოვნით, ნიშნავს არასწორად გაიგო ათი მცნების მიზანი. ისინი ჩვენი პრობლემის დასანახად მოგვეცა.

მოდით მაგალითით გამოვსახოთ. წარმოიდგინეთ, რომ ძალიან დაეცი მიწაზე და მკლავი გტკივა — თუმცა დარწმუნებული არ ხარ შინაგან დაზიანებაში. გატეხილია ძვალი თუ არა? არ ხარ დარწმუნებული თავისით გაგივლის, თუ თაბაშირის დადება მოგიწევს. ასე რომ, გადაიღებ რენდგენს მკლავზე, რომელიც გამოავლენს რომ დიახ, შენი მკალავის ძვალი გატეხილია. კურნავს რენდგენი შენს მკლავს? უკეთ გაქვს მკლავი რენდგენის გამო? არა, შენი მკლავი კვლავ მოტეხილია, მაგრამ ახლა იცი რომ იგი მოტეხილია და თაბაშირის დადება გჭირდება სამკურნალოდ. რენდგენს არ გადაუჭრია პრობლემა, არამედ სააშკარაოზე გამოიტანა  პრობლემა, რათა ახლა სწორად იმკურნალო.

მცნებები ავლენენ ცოდვას

იგივენაირად, ათი მცნება მოგვეცა რათა ჩვენში ღრმად მყოფი პრობლემა — ჩვენი ცოდვა გამოვლინდეს. ცოდვა პირდაპირი მნიშვნელობით ნიშნავს ასცდე  მიზანს, რომელსაც ღმერთი შენგან მოელის იმაში, თუ როგორ ვექცევით სხვებს, საკუთარ თავსა და ღმერთს. ბიბლია ამბობს, რომ

გადმოხედა უფალმა ზეციდან ადამიანთა შვილებს, რომ დაენახა, თუ არის ვინმე გონიერი, ღმერთს რომ ეძიებს, ყველამ გადაუხვია გზიდან, ერთიანად გაბინძურდნენ; არ არის მქმნელი სიკეთისა, ერთიც არ არის. (ფსალმუნი 14:2-3)

ყველა ჩვენგანს გვაქვს ეს ცოდვის გამხრწნელი პრობლემა შინაგანში. ეს იმდენად სერიოზულია, რომ ღმერთი ჩვენი „კეთილი საქმეების“ შესახებ (რომლებზეც იმედი გვაქვს რომ ჩვენს ცოდვებს გადაფარავს) ამბობს

უწმიდურივით გავხდით ყველანი და ყოველი ჩვენი მართალი საქმე ბინძური სამოსელივითაა; ფოთოლივით დავჭკნით ყველანი და ქარივით წაგვიღებს ჩვენი უმართლობა. (ესაია 64:6)

ჩვენი დამსახურება რელიგიურობის დაცვაში ან სხვების დახმარება, მხოლოდ „ბინძური სამოსელია“ როცა ჩვენი ცოდვების საპირისპიროდაა აწონილი.

მაგრამ პრობლემის გაცნობიერების მაგივრად, ვცდილობთ ან ჩვენი თავები სხვებს შევადაროთ (მცდარი სტანდარტით ვზომავთ საკუთარ თავს), მეტად ვცდილობთ რელიგიური დამსახურების მოპოვებას ან უბრალოდ ვნებდებით და მხოლოდ სიამოვნებისთვის ვცხოვრობთ. ამრიგად, ღმერთმა ათი მცნება მოგვცა რათა:

რადგან რჯულის საქმეებით ვერცერთი ხორციელი ვერ გამართლდება მის წინაშე; ვინაიდან რჯულით შეიცნობა ცოდვა. (რომაელთა 3:20)

ჩვენი ცხოვრების ათი მცნების სტანდარტით გამოკვლევა, ჰგავს რენდგენის შეხედვას, რომელიც შინაგან პრობლემას აჩვენებს. ათი მცნება არ „აგვარებს“ ჩვენს პრობლემას, არამედ ცხადად გამოავლენს მას, რათა დავთანხმდეთ ღმერთის მოცემულ მკურნალობას. საკუთარი თავის მოტყუების ნაცვლად, რჯული ნებას გვრთავს სწორად დავინახოთ საკუთარი თავი.

მონანიებაში მოცემული ღმერთის საჩუქარი

მკურნალობა, რომელსაც ღმერთი გვაძლევს არის ცოდვების პატიების საჩუქარი  იესო ქრისტეს სიკვდილითა და აღდგომით.  ეს სიცოცხლის საჩუქარი მარტივად გვეძლევა თუ კი ვენდობით ანუ გვწამს იესოს საქმის.

მაგრამ რაკი შევიტყეთ, რომ ადამიანი გამართლდება არა რჯულის საქმეებით, არამედ იესო ქრისტეს რწმენით, ჩვენც ვირწმუნეთ იესო ქრისტე, რათა გავმართლდეთ ქრისტეში რწმენით და არა რჯულის საქმეებით. ვინაიდან რჯულის სამეებით ვერა ხორციელი ვერ გამართლდება. (გალატელთა 2:16)

როგორც აბრაამი გამართლდა ღმერთის წინაშე  ჩვენც შეიძლება მოგვეცეს გამართლება. მაგრამ ეს ჩვენს მონანიებას მოითხოვს. მონანიება ხშრად არასწორად ესმით, თუმცა იგი უბრალოდ ნიშნავს „შევცვალოთ ჩვენი გონება“ რაც მოიცავს ცოდვისთვის ზურგის ქცევას და ღმერთისკენ და მისი შემოთავაზებული საჩუქრისკენ შემობრუნებას. როგორც ბიბლია განმარტავს:

მაშ მოინანიეთ და მოიქეცით, რომ წარიხოცოს თქვენი ცოდვები. (საქმეები 3:19)

მე და შენ გვაქვს აღთქმა, რომ თუ კი მოვინანიებთ, ღმერთისკენ შევტრიალდებით, ჩვენი ცოდვები აღარ ჩაითვლება ჩვენს წინააღმდეგ და სიცოცხლეს მივიღებთ.

ათი მცნება კალენდარში

 ამ პირველ პასექთან და აბრაამის გამოცდასთან ერთად, რომელიც ღმერთის ხელმოწერას ასვავდა ამ გეგმას, რათა დავრწმუნდეთ რომ მართლა მისია, განსაკუთრებული დღე როცა ათი მცნება მიეცა მოსეს, ასევე ღმერთის სულის მოსვლაზე მიანიშნებს. ებრაული კვირების ანუ შავტუტის დღესასწაული დროში შემოსაზღვრულია ათი მცნების მიცემის პერიოდით,  რომელიც ასევე ზუსტად ემთხვევა საქმეების მეორე თავში სულთმოფენობის დღეს როცა სული წმიდა გადმოვიდა.

ის რომ, დღე როცა სული გადმოვიდა მონანიებულ ადამიანებში დასამკვიდრებლად, იგივე დღესაა, როცა ათი მცნების მიღება აღინიშნება, ღმერთის პასუხია კრისტოფერ ჰითჩენის ჩივილზე. ღმერთი „ზრუნავს ახალი სახეობების შექმნაზე“ — ადამიანის, რომელშიც მისი სული მკვიდრობს, რათა გვქონდეს შესაძლებლობა განსხვავებულად ვიცხოვროთ. მათი დროის სიზუსტე, კიდევ ერთხელ არის მისი ხელმოწერა დროის ტილოზე, რათა დარწმუნებულები ვიყოთ, რომ რჯულიც და სულიწმიდაც ღმერთისგანაა.  

Աստվածաշնչի առաջին հինգ գրքերը գրել է Մովսեսը, որտեղ նկարագրվում է Իսրայել ժողովրդի ծնունդը հազարավոր տարիներ առաջ։ Մովսեսի առաքելությունն էր դուրս բերել Իսրայել ժողովրդին գերությունից, որպեսզի  նրանք շրջապատող ազգերի համար լույս դառնային։ Սկզբում Մովսեսը դուրս բերեց իսրայելացիներին (կամ հրեաներին) Եգիպտոսի գերությունից Զատիկ կոչվող փրկության առաքելության միջոցով, որտեղ Աստված հրեաներին ազատեց գերությունից, ինչն էլ դարձավ մարդկության փրկագնման ապագա ծրագրի նախանշանը։ Սակայն Մովսեսի նպատակը հրեաներին ոչ միայն Եգիպտոսի ստրկությունից ազատելն էր, այլ նաև նրանց նոր կյանք մտցնելը։ Այսպիսով, հրեաների փրկություն դարձած Զատիկից 50 օր անց, Մովսեսը ուղղորդեց նրանց դեպի Սինա լեռ (կամ Խորիվ), որտեղ նրանք ստացան Օրենքը։

Այսպիսով, ի՞նչ պատվիրաններ Մովսեսը ստացավ։ Թեև ամբողջական Օրենքը բավականին երկար էր, սկզբում Մովսեսը ստացավ բարոյականությանն առնչվող մի շարք հստակ պավիրաններ, որոնք Աստված գրել էր քարե տախտակների վրա։ Դրանք հայտնի են որպես Տասը պատվիրաններ (տասնաբանյա կամ դեկալոգ)։ Այս Տասը պատվիրանները Օրենքի ամփոփագիրն էին, ամենաառաջնային բարոյական նախապայմանները, և հիմա այն Աստծո գործող զորությունն է, որ բերում է մեզ ապաշխարության։

Տասը պատվիրանները

Ահա այն Տասը պատվիրանները, որոնք Աստված գրել էր քարի վրա, և որոնք հետագայում գրի առնվեցին Աստվածաշնչի Ելից գրքում։

³ Ինձնից բացի այլ աստուածներ չպիտի լինեն քեզ համար:

⁴ Վերեւում՝ երկնքում, ներքեւում՝ երկրի վրայ, եւ երկրի խորքի ջրերի մէջ եղած որեւէ բանի նմանութեամբ քեզ կուռքեր չպիտի կերտես:

⁵ Չպիտի երկրպագես ու չպիտի պաշտես դրանց, որովհետեւ ե՛ս եմ քո Տէր Աստուածը՝ մի նախանձոտ Աստուած. հայրերի մեղքերի համար պատժում եմ որդիներին, ինձ ատող մարդկանց նոյնիսկ երրորդ ու չորրորդ սերնդին,

⁶ իսկ ինձ սիրող ու իմ հրամանը կատարող մարդկանց մինչեւ հազարերորդ սերնդին ողորմում եմ:

⁷ Քո տէր Աստծու անունն զուր տեղը չպիտի արտասանես, որովհետեւ Տէրը արդար չի համարում նրան, ով իր անունը զուր տեղն է արտասանում:

⁸ Յիշի՛ր շաբաթ օրը, որպէսզի սուրբ պահես այն:

⁹ Վեց օր պիտի աշխատես եւ պիտի կատարես քո բոլոր գործերը:

¹⁰ Եօթներորդ օրը քո տէր Աստծու շաբաթ օրն է: Այդ օրը դու ոչ մի գործ չպիտի անես, ոչ էլ քո տղան ու աղջիկը, քո ծառան ու քո աղախինը, քո էշն ու քո եզը, քո բոլոր անասունները, քեզ մօտ գտնուող օտարականն ու քեզ մօտ բնակուող պանդուխտը,

¹¹ որովհետեւ Տէր Աստուած վեց օրում ստեղծեց երկինքն ու երկիրը, ծովն ու այն ամէնը, ինչ դրանց մէջ է, իսկ եօթներորդ օրը հանգստացաւ: Դրա համար էլ Տէրն օրհնեց եօթներորդ օրը եւ այն սուրբ հռչակեց:

¹² Պատուի՛ր քո հօրն ու քո մօրը, որպէսզի բարիք գտնես, երկար ապրես բարեբեր այն երկրի վրայ, որ Տէր Աստուած տալու է քեզ:

¹³ Մի՛ սպանիր:

¹⁴ Մի՛ շնացիր:

¹⁵ Մի՛ գողացիր:

¹⁶ Քո հարեւանի դէմ սուտ վկայութիւն մի՛ տուր:

¹⁷ Ո՛չ քո մերձաւորի տան, ո՛չ նրա ագարակի վրայ աչք մի՛ ունեցիր: Ո՛չ քո մերձաւորի կնոջ վրայ, ո՛չ նրա ծառայի վրայ, ո՛չ նրա աղախնու վրայ, ո՛չ նրա եզան վրայ, ո՛չ նրա էշի վրայ, ո՛չ նրա անասունի վրայ, ո՛չ այն ամենի վրայ, ինչ քո մերձաւորինն է, աչք մի՛ ունեցիր»:

¹⁸ Ողջ ժողովուրդը լսում էր որոտը, շեփորի ձայնը, տեսնում փայլատակումներն ու ծխացող լեռը: Ողջ ժողովուրդը զարհուրեց, ընկրկեց ու կանգնեց հեռու: (Ելից 20:3-18)

Տասը պատվիրանների չափանիշները

Այսօր մենք երբեմն մոռանում ենք, որ սրանք պատվիրաններ են։ Սրանք ոչ առաջարկներ են և ոչ էլ խորհուրդներ։ Բայց որքանո՞վ պետք է այս պատվիրաններին հնազանդվենք։ Պատվիրանները տալուց անմիջապես առաջ հետևյալն է ասվում։

³ Մովսէսը բարձրացաւ Աստծու լեռը: Աստուած լերան վրայից կանչեց նրան ու ասաց… ⁵ «Արդ, եթէ ուշադիր լսէք իմ ասածը եւ պահէք իմ դրած ուխտը, դուք բոլոր ազգերի մէջ կը լինէք իմ ընտրեալ ժողովուրդը, որովհետեւ իմն է ամբողջ երկիրը:» (Ելից 19:3,5)

Իսկ սա տրվել է Տասը պատվրաններից անմիջապես հետո։

Նա, վերցնելով ուխտի գիրքը, կարդաց ի լուր ժողովրդի: Ժողովուրդն ասաց. «Այն ամէնը, ինչ ասել է Տէրը, կը կատարենք, կ՚ենթարկուենք»: (Ելից 24:7)

Եկեք մի պահ մտորենք սրա շուրջ։ Երբ դպրոցում էի սովորում, ուսուցիչս երբեմն շատ հարցերից բաղկացած հարցաշար էր տալիս (օրինակ 20 հարց) քննության համար, իսկ հետո պահանջում էր, որ ընդամենը մի քանիսին պատասխանեի։ Մենք կարող էինք  այդ 20 հարցից ընտրել ցանկացած 15-ը և դրանք պատասխանել։ Յուրաքանչյուր ուսանող ընտրում էր 15 ամենահեշտ հարցերը, որ կարող էր դրանց պատասխանել։ Այս մեթոդով ուսուցիչը քննությունն ավելի դյուրին էր դարձնում։

Շատ մարդիկ Տասը պատվիրանների հետ նույն կերպ են վարվում։ Նրանք կարծում են, որ Աստված, Տասը պատվիրանները տալով, նկատի ուներ «Փորձիր այս տասից քո ընտրությամբ պահել վեցը»։ Մենք այսպես ենք մտածում, քանի որ կարծում ենք, թե Աստված մի նժարի վրա դրել է մեր «բարի գործերը», իսկ մյուսին՝ «վատ գործերը»։ Եթե մեր լավ արժանիքները գերակշռեն կամ չեզոքացնեն մեր վատ թերությունները, այդ ժամանակ հույս ունենք, որ սա բավական է Աստծո բարեհաճությանն արժանանալու և երկինք գնալու համար։ Այս պատճառով է, որ մեզանից շատերը փորձում են կրոնական բալեր հավաքել կրոնական գործողություններ կատարելով, ինչպես օրինակ եկեղեցի, մզկիթ կամ տաճար գնալով, աղոթելով, ծոմապահությամբ աղքատին գումար տալով։ Եվ հույս ունենք, որ այս գործողություններով բալանսի կբերենք այն իրավիճակները, երբ չենք հնազանդվում Տասը պատվիրաններին։

Սակայն, եթե անկեղծ կարդանք Տասը պատվիրանները, կտեսնենք որ դա բոլորվին էլ այդպես չէ։ Մարդիկ պետք է հնազանդվեն և պահեն ԲՈԼՈՐ պատվիրանները։ Այդ իսկ պատճառով էլ հանրահռչակ աթեիստ Քրիստոֆեր Հիթքենսը հարձակվել էր Տասը պատվիրանների վրա․

«․․․ Այնուհետև գալիս է հայտնի «Մի արա-ները», որոնք ուղղակիորեն արգելում են սպանել, շնանալ, գողանալ և սուտ վկայություն տալ։ Եվ նույնիսկ արգելք է դրվել ագահության վրա՝ արգելելով ցանկանալ քո հարևանի ․․․ ունեցվածքին։ Չար գործերը հանդիմանելու փոխարեն, տարօրինակ ձևակերպումով հանդիմանվում են անմաքուր մտքերը․․․ Այն պահանջում է անհնարինը։ Հնարավոր է մեկին ստիպողաբար ետ պահել չար գործերից․․․, սակայն արգելել, որ դրանց մասին չմտածի, դա արդեն չափից դուրս է։ Եթե Աստված ցանկանում էր, որ մարդն իսկապես ազատ լիներ այդպիսի մտքերից, ավելի շատ ջանք պետք է թափեր մեկ այլ էակ ստեղծելու համար»։ Քրիստոֆեր Հիթքենս, 2007.  Աստված մեծ չէ: Ինչպես է կրոնն ամեն բան փչացնում, էջ 99-100։

Ինչո՞ւ Աստված տվեց Տասը պատվիրանները

Մտածել, որ Աստված ընդունում է 50%-ից ավել մեր ջանքերը, կամ էլ թե Աստված սխալ է գործել՝ պահանջելով անհնարինը, երկու դեպքում էլ սխալ ենք ընկալում Տասը պատվիրանի նպատակը։ Դրանք տրված են մեր խնդիրները բացահայտելու համար։

Թույլ տվեք օրինակով բացատրեմ։ Ենթադրենք, ծանր ընկել եք գետնին և Ձեր ձեռքը ցավում է, սակայն Դուք դեռ վստահ չեք, թե ներքին վնասվածք կա, թե՝ ոչ, ոսկորը վնասվել է, թե՝ ոչ։ Գաղափար չունեք, թե արդյոք ինքն իրեն կլավանա, թե պետք է ձեռքը գիպսի մեջ դնել։ Դուք ռենտգենյան հետազոտում եք անցնում և ռենտգենյանը նկարը ցույց է տալիս, որ, իրոք, Ձեր ձեռքի ոսկորը կոտրված է։ Արդյո՞ք ռենտգենյան հետազոտումը բուժեց Ձեր  ձեռքը։ Ձեր ձեռքը ռենտգենից հետո լավացա՞վ։ Ոչ, Ձեր ձեռքը դեռ կոտրված է, սակայն այժմ Դուք գիտեք, որ այն կոտրված է, և այն բուժելու համար պետք է ձեռքը գիպսի մեջ դնել։ Ռենտգենյան ճառագայթը Ձեր խնդիրը չլուծեց, այլ բացահայտեց, որ նորմալ բուժում ստանաք։

Պատվիրանները բացահայտում են մեղքը

Նույն կերպ էլ Տասը պատվիրանները տրվել են, որպեսզի մեր ներսի խորը խնդիրը՝ մեղքը, բացահայտվի։ Մեղք բառը բառացիորեն նշանակում է «շեղվել այն նպատակակետից», որն Աստված ակնկալում է մեզնից, այսինքն, թե ինչպես ենք վարվում ուրիշների, ինքներս մեզ և Աստծո հետ։ Աստվածաշունչն ասում է․

The Lord looks down from heaven on all mankind to see if there are any who understand, any who seek God. All have turned away, all have become corrupt; there is no one who does good, not even one. (Սաղմոս 14:2-3)

Մենք բոլորս էլ մեր ներսում ունենք ապականող մեղքի խնդիրը։  Սա բավականին լուրջ է, երբ Աստված մեր «բարի գործերի» համար ասում է (որոնք հույս ունենք կչեզոքացնեն մեր մեղքերը), որ

All of us have become like one who is unclean, and all our righteous acts are like filthy rags; we all shrivel up like a leaf, and like the wind our sins sweep us away. (Եսայա 64:6)

Կրոնական տեսանկյունից մեր արդարության արժանիքը կամ ուրիշներին օգնելը, երբ դրանք կշռվում  են մեր մեղքերի համեմատ, պարզապես «դաշտանի լաթ» են։

Սակայն մեր խնդիրը հասկանալու փոխարեն, մենք հակված ենք համեմատել ինքներս մեզ ուրիշների հետ (ինքներս մեզ համեմատում ենք սխալ չափանիշի հետ), ավելի ենք ջանք գործադրում կրոնական արժանիքներ ձեռք բերելու համար, կամ էլ ամեն բան թողնում ենք, և տրվում հաճույքներին։ Դրա համար էլ Աստված տվել է Տասը պատվիրանները, որպեսզի

Ուստի ո՛չ մէկ մարմին պիտի արդարանայ անոր առջեւ Օրէնքին գործերով, քանի որ Օրէնքին միջոցով կ՚ըլլայ մեղքի գիտակցութիւնը: (Հռոմեացիներ 3:20)

Եթե մեր կյանքերը քննենք Տասը պատվիրանների լույսի ներքո, դա կնմանվի ռենտգենյան նկարին նայելուն, որը ցույց է տալիս մեր ներքին խնդիրը։ Տասը պատվիրանները այդ խնդիրը չեն լուծում, այլ հստակ բացահայտում են այն, որպեսզի ընդունենք Աստծո կողմից առաջարկված դեղամիջոցը։ Ինքնախաբեության մեջ խարխափելու փոխարեն, օրենքը թույլ է տալիս ինքներս մեզ ավելի լավ տեսնել։

Աստծո պարգևը, որը տրվում է ապաշխարության միջոցով

Աստծո կողմից առաջարկված դեղամիջոցը մեղքերի ներման պարգևն է՝ Հիսուս Քրիստոսի մահվան և հարության միջոցով։ Կյանքի պարգևը (նվերը) պարզապես տրվում է մեզ, եթե մենք վստահում կամ հավատում ենք Քրիստոսի կատարած գործին։

 գիտնալով թէ մարդ Օրէնքին գործերով չէ որ կ՚արդարանայ, հապա Յիսուս Քրիստոսի հաւատքով, մե՛նք ալ հաւատացինք Քրիստոս Յիսուսի՝ որպէսզի արդարանանք Քրիստոսի՛ հաւատքով, ո՛չ թէ Օրէնքին գործերով. որովհետեւ Օրէնքին գործերով ո՛չ մէկը պիտի արդարանայ: (Գաղատացիս 2:16)

Ինչպես Աբրահամը Աստծո առջև արդարացվեց, մենք էլ կարող ենք արդարություն ստանալ։ Սակայն դրա համար անհրաժեշտ է, որ ապաշխարենք։ Ապաշխարությունը երբեմն սխալ են հասկանում, սակայն այն պարզապես նշանակում է «փոխել մեր մտքերը», որն իր մեջ ներառում է հեռանալ մեղքից և դառնալ դեպի Աստծուն և այն Պարգևին, որ Նա տալիս է։ Աստվածաշունչը դա այսպես բացատրում։

Ուրեմն ապաշխարեցէ՛ք ու դարձի՛ եկէք, որպէսզի ձեր մեղքերը ջնջուին. (Գործք 3:19)

Ինձ ու քեզ խոստում է տրվել, որ եթե ապաշխարենք և դառնանք դեպի Աստծուն, մեր մեղքերը այլևս մեր դեմ չեն գործի, և մենք Կյանք կստանանք։

Տասը պատվիրանները օրացույցում

Առաջին Զատիկով  և Աբրահամի փորձությամբ դրվեց Աստծո ստորագրությունը այս ծրագրի վրա, որպեսզ վստահենք, որ այն Տիրոջից է։ Նույն կերպ էլ այս հատուկ օրը, երբ Մովսեսին տրվեցին Տասը պատվիրանները,  մատնանշում և համընկնում է Աստծո Հոգու թափվելու օրվա հետ։ Հրեական շաբաթների տոնը, կամ շավաութը, համընկնում է Տասը պատվիրանների տրման օրին, որը նույնպես ճշգրիտ կերպով համընկնում է Գործք առաքելոցի 2-ի պենտեկոստեի օրվան, երբ Սուրբ Հոգին եկավ։

Տասը պատվիրանների տրման օրը համընկնում է շաբաթների տոնին և Պենտեկոստեին՝ Սուրբ Հոգու թափման օրվան։ Շաբաթների տոնը, Տասը պատվիրանները և Սուրբ Հոգու գալը տեղի է ունեցել նույն օրացուցային օրը։

Այն, որ Սուրբ Հոգին եկավ ապաշխարած մարդկանց մեջ բնակվելու հենց այն նույն  օրը, երբ նշում էին Տասը պատվիրանների տրման օրը պատասխան է հանդիսանում Քրիստոֆեր Հիթքենսի բողոքին։  Աստված «ջանք է անում նոր արարած ստեղծելու համար», արարած, ում մեջ կբնակվի Սուրբ Հոգին, որպեսզի մենք կարողանանք այլ կերպ ապրել։ Իսկ ևս մեկ անգամ այս ժամանակների համըկնումը Աստծո ստորագրությունն է՝ ժամանակների կտավի վրա արված, որպեսզի վստահ լինենք, որ թե՛ Օրենքը և թե՛ Հոգին իսկապես Աստծուց են։

იესო მოვიდა, რათა მსხვერპლად გაეღო საკუთარი თავი ყველა ადამიანისთვის, რათა შეგვძლებოდა თავი დაგვეღწია ჩვენი გახრწნილებისთვის და აღგვედგინა ღმერთთან კავშირი. ეს გეგმა ჯერ კიდევ კაცობრიობის ისტორიის დასაწყისში იქნა გამოცხადებული.  ღმერთმა მისი ნიშანი ჩადო აბრაამის მსხვერპლშეწირვაში მთა მორიასკენ მითითებით, სადაც იესოს ჯვარცმა მოხდებოდა. შემდეგ, ებრაული პასექის მსხვერპლი იყო ნიშანი, რომელიც წელიწადის იმ დღეზე მიუთითებდა, როცა იესო შეიწირებოდა მსხვერპლად.

რატომ არის ეს მსხვერპლშეწირვა ასეთი მნიშვნელოვანი? ეს კითხვა დასმად ღირს. ბიბლია აცხადებს კანონს, როცა ამბობს:

ვინაიდან ცოდვის საზღაური სიკვდილია…(რომაელთა 6:23)       

„სიკვდილი“ პირდაპირი მნიშვნელობით ‘განცალკევებას’ ნიშნავს. როცა ჩვენი სული და სხეული ერთმანეთისგან განცალკევდება, ჩვენ ფიზიკურად ვკვდებით. იგივენარიად, ჩვენ ახლაც კი, სულიერად განცალკევებულნი ვართ ღმერთისგან. ეს სიმართლეა, რადგან ღმერთი წმიდაა (უცოდველია), მაშინ როცა ჩვენ გახრწნილები ვხდებით ჩვენი შექმნის დღიდან და ამრიგად, ვცოდავთ.

ეს შეიძლება გამოისახოს კლდეებით, რომლებზეც ჩვენ და ღმერთი მოპირდაპირე მხარეს ვართ, უძირო უფსკრულით დაშორებულნი. როგორც ტოტი, რომელიც ხიდანაა მოკვეთილი, მკვდარია, ასევე ჩვენც მოვიკვეთეთ თავი ღმერთისგან და სულიერად მკვდრები გავხდით.

ჩვენ დაშორებულები ვართ ღმერთისგან, როგორც უფსკრული აშორებს ორ კლდეს

ეს დაშორება დანაშაულის განცდასა და შიშს იწვევს. და ჩვენი ბუნებრივი რეაქციაა ის, რომ ვცდილობთ ხიდები ავაგოთ რომ ჩვენი (სიკვდილის) მხრიდან, ღმერთის მხარეს გადავიდეთ. ჩვენ ამას მრავალი სხვადასხვა გზით ვაკეთებთ: ეკლესიაში სიარულით, იმით რომ რელიგიურები ვართ, კეთილები ვართ, გაჭირვებულების დახმარებით, ფიქრით, ვცდილობთ უფრო სასარგებლოები ვიყოთ, მეტს ვლოცულობთ, და ა.შ. განსაკუთრებით ისეთ საზოგადოებებში, სადაც ქრისტიანული ეკლესია, მართლმადიდებლური იქნება იგი, კათოლიკური თუ პროტესტანტული, კულტურის ნაწილია, მრავალი ადამიანი მიიჩნევს, რომ რელიგიური საქმეები დამსახურების მოსაპოვებლად, სწორედ ისაა, რასაც ღმერთი ჩვენგან მოითხოვს. ეს საქმეები დამსახურების მოსაპოვებლად, შესაძლოა ძალიან რთული იყოს — მათით ცხოვრება კი ძალიან გართულებული. ეს შემდეგ გამოსახულებაზეა წარმოდგენილი.

კეთილი მცდელობები — გამოუსადეგარია რადგან შესაძლოა — ვერ დააკავშიროს ჩვენი და ღმერთის განცალკევება

პრობლემა ისაა, რომ ჩვენი გულმოდგინე მცდელობები, რელიგიური დამსახურებები და საქმეები, თუმცა არასწორი არაა, არც საკმარისია, რადგან საჭირო გადასახადი (‘საზღაური’) ჩვენი ცოდვებისთვის, ‘სიკვდილია’. ჩვენი მცდელობები ჰგავს ‘ხიდს’, რომელიც ცდილობს გადაკვეთოს სიცარიელე ჩვენსა და ღმერთს შორის, მაგრამ საბოლოოდ ამას ვერ ახერხებს. რადგან სიკეთით დამსახურება ვერ გადაჭრის ჩვენი პრობლემის ფესვს. ეს ჰგავს სიმსივნის განკურნების მცდელობას (რომლის შედეგიც სიკვდილია) ვეგეტარიანული კვებით. ვეგეტარიანული კვება ცუდი არაა, შეიძლება კარგიც იყოს — მაგრამ სიმსივნეს ვერ განკურნავს. სიმსივნისთვის, სრულიად სხვა მკურნალობაა საჭირო.

ეს კანონი ცუდი უწყებაა — იმდენად ცუდია, რომ ხშირად მისი მოსმენაც კი არ გვინდა და ჩვენს ცხოვრებას სხვადასხვა აქტივობებით და რაღაცებით ვავსებთ, იმ იმედით, რომ ეს კანონი გაქრება. მაგრამ ბიბლია ხაზს უსვამს ცოდვისა და სიკვდილის შესახებ ამ კანონს, რათა ჩვენი ყურადღება იმ გამოსავალზე გაამახვილოს, რომელიც მარტივი და ამავდროულად, ძლევამოსილია.

ვინაიდან ცოდვის საზღაური სიკვდილია, ხოლო …(რომაელთა 6:23)

პატარა სიტყვა ‘ხოლო’ გვაჩვენებს რომ უწყების მიმართულება სახარების კეთილი უწყებისკენ უნდა შეიცვალოს — გამოსავლისკენ. იგი გვაჩვენებს როგორც ღმერთის სიკეთეს, ასევე მის სიყვარულს.

ვინაიდან ცოდვის საზღაური სიკვდილია, ხოლო ღვთის საჩუქარი — მარადიული სიცოცხლე ჩვენს უფალში, ქრისტე იესოში. (რომაელთა 6:23)

სახარების კეთილი უწყება ისაა, რომ იესოს სიკვდილის მსხვერპლი საკმარისია რათა ხიდად გაიდოს ჩვენსა და ღმერთს შორის არსებულ სიცარიელეზე. ჩვენ ვიცით ეს, რადგან სიკვდილიდან სამი დღის შემდეგ, იესო აღდგა სხეულებრივად, კვლავ გაცოცხლდა ფიზიკური აღდგინებით. უმრავლესობა ჩვენგანმა არ იცის მისი აღდგომის ნიშნის შესახებ. ამისათვის საკმაოდ ძლიერი შემთხვევა შეიძლება შეიქმნას, როგორც საჯარო ლექციაზე ვაჩვენე, რომელიც უნივერსიტეტში ჩავატარე (ვიდეო აქაა). იესოს მსხვერპლად შეწირვა წინასწარმეტყველურად განხორციელდა აბრაამის მსხვერპლშეწირვასა და პასექის მსხვერპლში. ეს ნიშნები, რომლებიც იესოსკენ მიუთითებენ, ჩვენს დასახმარებლად მოგვეცა, რათა ვიპოვოთ გამოსავალი.

იესო იყო ადამიანი, რომელიც უცოდველი ცხოვრებით ცხოვრობდა. ამრიგად, მას შეეძლო ‘შეხებოდა’ როგორც ადამიანის, ასევე ღმერთის მხარეს და გადაჭიმულიყო სიცარიელეზე, რომელიც ღმერთსა და ადამიანებს აშორებდა. ის არის ხიდი სიცოცხლისკენ, რომელიც ასე შეიძლება გამოისახოს:

იესო არის ხიდი რომელიც ღმერთსა და ადამიანს შორის არსებულ სიცარიელეზეა გადაჭიმული

ყურადღება მიაქციეთ როგორ მოგვეცა იესოს მსხვერპლად შეწირვა. იგი შემოთავაზებულია, როგორც … ‘საჩუქარი’. იფიქრე საჩუქრებზე. არ აქვს მნიშვნელობა რა საჩუქარია, საჩუქარია ის, რისთვისაც არ მუშაობ და რასაც დამსახურებით ვერ მოიპოვებ. თუკი გამოიმუშავებ მას, ეს უკვე აღარ იქნება საჩუქარი — ეს იქნება გასამრჯელო! იგივენაირად, შენ ვერ დაიმსახურებ ან გამოიმუშავებ იესოს მსხვერპლს. იგი მოგეცა როგორც საჩუქარი. აი ასეთი მარტივია იგი.

და რა საჩუქარია ეს? ესაა ‘საუკუნო სიცოცხლე’. ეს ნიშნავს, რომ ცოდვა, რომელმაც მე და შენ სიკვდილი მოგვიტანა, ახლა გაუქმებულია. იესოს სიცოცხლის ხიდი საშუალებას გვაძლევს კვლავ დავუკავშირდეთ ღმერთს და მივიღოთ სიცოცხლე — რომელიც საუკუნოდ გრძელდება. აი ასე ძალიან ვუყვარვართ ღმერთს შენ და მე. აი ასეთი ძლევამოსილია ეს.

ამრიგად, როგორ ‘გადავკვეთთ’ შენ და მე ამ სიცოცხლის ხიდს? ისევ, იფიქრეთ საჩუქრებზე. თუ ვინმეს სურს შენთვის საჩუქრის მოცემა, უნდა ‘მიიღო’ იგი. ყოველთვის როცა საჩუქარს სთავაზობენ, ორი ალტერნატივაა. ან საჩუქარს უარყოფენ („არა, გმადლობ“) ან იღებენ მას („მადლობა საჩუქრისთვის. მივიღებ მას“). ასე რომ, ეს შემოთავაზებული საჩუქარიც, მიღებულ უნდა იქნას. მას უბრალოდ გონებრივად ვერ იწამებ, შეისწავლი ან გაიგებ. ეს გამოსახულია შემდეგ ილუსტრაციაზე, სადაც ჩვენ ‘გადავდივართ’ ხიდზე ღმერთისკენ შეტრიალებით და მისი საჩუქრის მიღებით, რომელსაც გვთავაზობს.

იესოს მსხვერპლი არის საჩუქარი რომლის მიღებაც ყველა ჩვენგანმა უნდა გადავწყვიტოთ

ამრიგად, როგორ ვიღებთ ამ საჩუქარს? ბიბლია ამბობს, რომ

ყველა, ვინც უფლის სახელს მოუხმობს, გადარჩება (რომაელთა 10:12)

ყურადღება მიაქციეთ, რომ ეს აღთქმა ‘ყველასთვისაა’. მკვდრეთით აღდგომის შემდეგ იესო ცოცხალია, ახლაც ცოცხალია და ის ‘უფალია.’ ამრიგად, თუ მას მოუხმობ, იგი გაიგებს და თავის საჩუქარს მოგცემს. შენ მოუხმობ მას და თხოვ — მასთან საუბრის მეშვეობით. შესაძლოა ეს არასდროს გაგიკეთებია. ქვემოთ მოცემულია ლოცვა, რომელიც შეიძლება წარგიძღვეს. ეს არაა მაგიური საგალობელი. ეს არაა განსაკუთრებული სიტყვები, რომლებიც ძალას აძლევს. ესაა ნდობა როგორიც აბრაამს ჰქონდა, რომელსაც მასზე ვამყარებთ, რომ მოგვცემს ამ საჩუქარს. თუკი ვენდობით მას, იგი მოგვისმენს და გვიპასუხებს. სახარება ძლევამოსილია, და ასევე ძალიან მარტივი. თავისუფლად იგრძენი თავი და გაჰყევი ამ ლოცვას, თუ კი ფიქრობ რომ დაგეხმარება.

ძვირფასო, უფალო იესო. მე მესმის, რომ ჩემი ცოდვებით დაშორებული ვარ ღმერთისგან. ძალიანაც რომ ვეცადო, ვერანაირი მცდელობა და მსხვერპლი ჩემი მხრიდან, ვერ გაიდება ხიდად ამ დაშორებაზე. მაგრამ მესმის, რომ შენი სიკვდილი იყო მსხვერპლი ჩემი ყველა ცოდვის ჩამოსარეცხად. მე მჯერა, რომ შენ მკვდრეთით აღდექი შენი მსხვერპლად შეწირვის შემდეგ, ასე რომ ვიცი, რომ შენი მსხვერპლი საკმარისი იყო. გთხოვ რომ განმწმიდო ჩემი ცოდვებისგან და გახდე ხიდი ჩემსა და ღმერთს შორის, რათა შემეძლოს მქონდეს საუკუნო სიცოცხლე. არ მინდა ცხოვრება ცოდვის მონობაში დავასრულო, ამიტომ გთხოვ, განმათავისუფლე ცოდვისაგან. მადლობა, უფალო იესო, რომ ამ ყველაფერს აკეთებ ჩემთვის, და ამიერიდან მიწინამძღვრებ ჩემს ცხოვრებაში, ასე რომ შემეძლება გამოგყვე შენ როგორც ჩემს უფალს.

ამინ